– ايمان محور محبت 
(( من احب لله و ابغض لله و اعطى لله فهو ممن كمل ايمانه .))
امام صادق عليه السلام فرمود:
هركس به خاطر خدا دوست بدارد و به خاطر خدا دشمن بدارد و به خاطر خدا عطا كند، از كسانى است كه ايمانش كامل شده است .(1)
امام باقر عليه السلام فرمود: اگر خواستى بدانى در تو خيرى هست ، به دلت نگاه كن ، اگر اهل طاعت خدا، فرمانبرداران را دوست دارد و از اهل معصيت خدا بدش مى آيد، در تو خيرى هست و خداوند تو را دوست دارد.

و اگر از اهل اطاعت بدش مى آيد و از اهل معصيت خوشنود است ، در تو خيرى نيست ، و خداوند از تو ناخشنود است ، و (بدان ) كه هر كسى با دوست خود خواهد بود.(2) (يعنى در قيامت دوست با دوست است ).
و فرمود: هر كس كه معيار محبت و دشمنى او دين نباشد دين ندارد.(3)
آرى اگر كسى شوهر و يا همسر مؤ من و با تقوائى دارد، كه خداوند او را دوست مى دارد، بايد همسر خود را دوست بدارد، زيرا ايمان براى مؤ من برترين فضيلت است ، و هرگز نمى تواند هيچ فضيلتى جانشين ايمان گردد.

2 – محبت ، محبت مى آورد
(( بالتودد تتاكد المحبة ))
با دوستى ، محبت محكم مى شود،(4) يعنى براى پيدا كردن دوست ، و دوست كردن همسر و ديگران از خودتان شروع كنيد، سعى كنيد دوستى كنيد تا او هم با شما دوست شود.

3 – توجه و حضور قلب به خدا
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه در نماز، دل به خدا دهد، خداوند روبه او كند، دلهاى مؤ منين را هم به دوستى با او مى گرداند، بعد از آنكه خدا او را دوست مى دارد.(5)

4 – احسان و نيكى محبت مى آورد
(( بالاحسان تملك القلواب . ))
حضرت على عليه السلام فرمود: با احسان و خدمت ، دلها را مى شود مالك شد، و در حديث ديگرى فرمود: با احسان و نيكى مى شود افراد را خريد و بنده كرد.(6) آرى فطرت و سرشت انسان به گونه اى است كه وقتى به او احسان شود، مجذوب مى شود و انس مى گيرد.

5 – سلام كنيد و محبت ايجاد نمائيد.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: سوگند به آنكه جانم به دست اوست ، به بهشت وارد نمى شويد تا ايمان بياوريد. و ايمان نمى آوريد تا با يكديگر دوست باشيد، آيا نمى خواهيد شما را به كارى راهنمائى كنم كه اگر انجام دهيد، با هم دوست شويد؟ (براى ايجاد محبت ) به يكديگر آشكارا سلام كنيد.(7)
و حضرت على عليه السلام فرمود: زبانت را به سخن ملايم و سلام كردن عادت بده تا دوستانت زياد شوند و دشمنانت اندك گردد.(8)

6 – اظهار محبت ، محبت مى آورد.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: مرد وقتى به زنش بگويد دوستت دارم ، اين سخن هرگز از دل او بيرون نمى رود.(9)
مردى به امام باقر عرض كرد: من فلانى را دوست دارم ، حضرت فرمود: او را از اين دوستى آگاه كن ، كه براى دوام مؤ ثرتر و در الفت بهتر است .(10)

7 – صورت گشاده و خندان
(( حسن البشر اول العطاء و اسهل السخاء ))
حضرت على عليه السلام مى فرمايد: رخسار نيكو اولين هديه و راحت ترين بخشش است و فرمود:
صورت گشاده و باز تو اول نيكى تو است ، و دلالت بر بزرگوارى تو مى كند(11) و فرمود: صورت باز آتش دشمنى را خاموش مى كند، و فرمود: صورت باز و گشاده ريسمان محبت است ، و فرمود: كار نيك و صورت باز، محبت مى آورد و انسان را به بهشت مى رساند.(12)
و فرمود: صورت گشاده ، روش هر آزاده است .(13)

8 – خوش آمد گوئى و محبت 
حضرت على عليه السلام فرمود: روى باز و گشاده و بخشش و نيكى و خوش آمد گفتن ، موجب دوستى مردم است .(14)

9 – دست دادن ، محبت مى آورد
(( تصافحوا فان المصافحة تزيد فى المودة ))
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: به يكديگر دست بدهيد كه محبت را زياد مى كند.(15)
حضرت صادق عليه السلام فرمود: به يكديگر دست بدهيد كه كينه را از بين مى برد.(16)

10 – هديه دادن ، دوستى آفرين است 
(( تهادوا تحابوا ))
امام صادق عليه السلام فرمود: به يكديگر هديه دهيد، تا دوست هم باشيد، چرا كه هديه كينه را از بين مى برد.(17)
و حضرت على عليه السلام فرمود: هديه محبت مى آورد، و فرمود: هيچ چيز مثل هديه ، فرمانروا را ملايم و خشم را بيرون و رانده شده را متمايل و كارهاى سخت را آسان و بديها را دور، نمى كند.(18)
نكته مهم در هديه و اهميت آن به اظهار محبت و دوستى است ، نه ارزش ‍ مادى آن ، بنابراين در هديه توقعات را كنار بگذاريد و ارزش واقعى آن را در نظر بگيريد تا دوستان شما و خود شما بتوانيد همواره به يكديگر هديه اى هر چند اندك به نشان دوستى تقديم كنيد، متاءسفانه اين ابراز دوستى ، در نزد بعضى به خاطر توقعات نابجا تبديل به وسيله كدورت مى شود و بجاى تشكر و دريافت پيام هديه ، بخاطر مسائل مادى از يكديگر دلخور مى شوند.
اين هم هديه است
امام صادق عليه السلام فرمود: محبوبترين برادرانم ، كسى است كه عيبهاى مرا به من هديه اى دهد.(19)، و حضرت على عليه السلام فرمود: چه خوب هديه اى است ، موعظه .(20)
و پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هيچ مسلمانى براى برادرش ، هديه بهتر از سخن حكيمانه كه يا هدايتش را زياد كند، يا از هلاكت دورش كند، نداده است .(21)

11 – معاشرت نيكو
(( حسن العشرة تستديم المودة .))
حضرت على عليه السلام فرمود: معاشرت نيكو، دوستى را دوام مى بخشد (22)، البته تاءثير معاشرت نيكو و رعايت اخلاق در خانواده و برخورد دوستانه ، مساءله اى كاملا روشن است .

12 – خوش اخلاق باشيد.
(( حسن الخلق يورث المحبة .))
حضرت على عليه السلام فرمود: خوش اخلاق بودن ، دوستى مى آورد(23)، و فرمود: سه چيز محبت مى آورد، خوش اخلاقى ملايمت نيكو و تواضع .(24)

13 – خوش گمانى ، محبت مى آورد.
(( من حسن ظنه بالناس حاز منهم المحبة .))
حضرت على عليه السلام فرمود: هر كس به مردم خوش كمان باشد، به محبت آنها دست مى يابد.(25)

14 – ملايمت و نرم خوئى
(( بالرفق و التودد يحببك القواب . ))
امام باقر عليه السلام فرمود: با ملايمت و دوستى ، دلها تو را دوست دارد.(26)

15 – بى نيازى از ديگران ، و محبت 
حضرت على عليه السلام فرمود: خود را محبوب مردم كن ، با بى رغبتى به آنچه در دست آنهاست ، تا به محبت آنها برسى .(27)
مردى نزد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آمد و از حضرت سؤ الاتى كرد از جمله پرسيد: چه كنم تا مردم مرا دوست بدارند، حضرت فرمود: به مردم نيكى كن و چشم به داشته آنها نداشت باش و به آن طمع مكن تا تو را دوست بدارند.(28)
(بنابراين همسرانى كه بى جهت و بدون تناسب ، در فكر كندن مال از شوهر خود هستند و پى در پى تقاضاى نابجا دارند، از محبت آنها كاسته خواهد شد.)

16 – سخاوت ، محبت آور است 
(( السخاء يزرع المحبة .))
حضرت على عليه السلام فرمود: سخاوت ، محبت را مى روياند(29) و امام صادق عليه السلام به على فرمود: خودت را با رسيدگى به برادرانت محبوب گردان ، همانا خداوند محبت را در بخشش و دشمنى را در امساك و ندادن قرار داده است .(30)

17 – سكوت و محبت 
(( ان الصمت يكسب المحبه . ))
امام هفتم يا هشتم فرمود: سكوت محبت مى آورد، سكوت راهنماى هر چيزى است .(31) (زيرا بيشترين اسباب دشمنى از سخن گفتن است و از آنجا كه حركت دادن زبان كارى آسان است ، بسيارى با سخنان سبك و نسنجيده آبروى خود را مى برند و خود را نزد مردم و خدا سبك مى كنند).

18 – سخن زيبا و محبت 
امام چهارم حضرت سجاد عليه السلام فرمود: سخن زيبا، دارائى را زياد و روزى را افزايش مى دهد، اجل را به عقب مى اندازد و انسان را نزد خانواده محبوب و وارد بهشت مى كند.(32)

19 – تواضع ، محبت مى آورد.
(( ثمره التواضع المحبه ))
حضرت على عليه السلام فرمود: نتيجه تواضع و فروتنى ، دوستى است (33)
و فرمود: سه چيز محبت مى آورد خوش اخلاقى ، ملايمت نيكو و تواضع (34)

20 – سه عامل محبت 
امام باقر عليه السلام فرمود: سه چيز محبت مى آورد، قرض و تواضع و بخشش (35)
اينها نمونه اى بود از آنچه در روايات اسلامى بعنوان عامل محبت معرفى شده است ، كه زن و شوهر مى توانند به تناسب حال خود براى دوام محبت و زياد شدن آن ، از اينها بهره مند شوند. و در اين ميان بايد از عوامل مهمى مثل ايمان ، محبت ، احسان ، صورت باز و خندان ، هديه دادن اخلاق خوب ، شيرين زبانى و بى نيازى و كم توقعى و تواضع ، بيشتر استفاده نمود. و گذشته از اين امور، زن و شوهر مى بايست همواره به تميزى و زيبائى خود و خانه و فرزندان ، و احترام متقابل بسيار اهميت بدهند كه در جلب محبت بسيار مؤ ثر مى باشد.

پی نوشت ها :

1-دارالسلام ج 3، ص 326.
2-دارالسلام ج 3، ص 327 و 333.
3-دارالسلام ج 3، ص 327 و 333.
4-دارالسلام ج 3، ص 327 و 333.
5-دارالسلام ج 3، ص 337 و 338.
6-دارالسلام ج 3، ص 337 و 338.
7-دارالسلام ج 3، ص 348 و 420.
8-دارالسلام ج 3، ص 348 و 420.
9-وسائل ج 14 ص 10.
10-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
11-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
12-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
13-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
14-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
15-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
16-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
17-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
18-دارالسلام ج 3، ص 427 و 386.
19-دارالسلام ج 3، ص 427 و 386.
20-دارالسلام ج 3، ص 387 و 455 و 456.
21-دارالسلام ج 3، ص 387 و 455 و 456.
22-دارالسلام ج 3، ص 387 و 455 و 456.
23-دارالسلام ج 3، ص 402 و 403 و 404 و 413.
24-دارالسلام ج 3، ص 402 و 403 و 404 و 413.
25-دارالسلام ج 3، ص 402 و 403 و 404 و 413.
26-دارالسلام ج 3، ص 402 و 403 و 404 و 413.
27-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.
28-سفينه البحار، باب سجد.
29-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.
30-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.
31-دار السلام ج 3 ص 416 و 421.
32-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.
33-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.
34-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.
35-دارالسلام ج 3، ص 416 و 421.