اگر از هر شیعهای بپرسیم که «نسبت به امام زمان علیه السلام چه احساسی داری؟» احتمالاً پاسخی خواهد داد که شباهت زیادی با جملات زیر خواهد داشت:
ما شیعیان، به امام زمانمان علاقهمندیم و برای سلامتی و ظهورش دعا میکنیم. ما تلاش میکنیم به یاد او باشیم و رضایت او را بدست آوریم. اینها کمترین کاری است که ما میتوانیم برای ایشان انجام دهیم...
امّا شاید گاهی این سؤال برای شما نیز پیش آمده باشد که
امام زمان علیه السلام نسبت به ما چه احساسی دارد؟
پاسخ این سؤال به صورت کلی برای ما روشن است. امام، از پدر دلسوزتر و از مادر مهربانتر است. او برادری همدل و رفیقی همراه است.1
در ادامه میخواهیم بیشتر از احساس امام عصر علیه السلام نسبت به خود، گفتگو کنیم و با جزئیات بیشتری از این لطف و محبّت ایشان نسبت به ما، آگاه شویم.
بهترین راه برای اینکه بدانیم، امام زمان علیه السلام نسبت به ما چه احساسی دارند، این است که از خودشان بپرسیم!
با جستجو در سخنان امامان علیهم السلام میتوانیم به جزئیات بیشتری از این احساس دست یابیم.
روزی امام صادق علیه السلام به یکی از شیعیانشان فرمودند:
«قسم به خدا، من از شما نسبت به خودتان مهربانتر هستم.»
این تعبیر نشانگر بالاترین درجۀ وابستگی روحی و قلبی میان امام و شیعیان اوست. ما به هر میزان که نگران حال خود و نزدیکان خود هستیم، به یقین امام ما، بیش از خود ما نگران حال ما هستند. با این توصیف، بخش وسیعی از ناراحتیها و رنجهای امام علیه السلام، مربوط به گرفتاریهای دوستان و شیعیان است. درست مانند یک پدر دلسوز و مادر مهربان که در گرفتاری فرزند خود، گرفتار میشوند. هیچ پدر و مادری پیدا نمیشوند که به فرزندشان علاقهمند باشند امّا نسبت به ناراحتیهای او بیتفاوتی بمانند. بلکه اغلب پدر و مادرها بیش از فرزندشان برای رفع مشکلات او دل میسوزانند و تلاش میکنند.
قلب مهربان امام زمان علیه السلام، بیش از قلب پدر و مادر نَسَبیمان، برای مشکلات ما به درد میآید. در این میان مشکلات روحی و معنوی ما، بیش از مسائل جسمی و دنیوی، ایشان را ناراحت و نگران میکند، چون آنها مهمترند و برای ما خطر بیشتری دارند. هرچند ممکن است از نظر برخی شیعیان، مشکلات مادی مانند بیماری و فقر، نگران کنندهتر باشد. زیرا ما، گاهی آنقدر که برای مسائل مادیمان، غصّه میخوریم، به مشکلات معنوی خود اعتنایی نمیکنیم. امّا امام عصر علیه السلام چون بیشتر از هر کس دیگری نسبت به این خطرها آگاه هستند، بیشتر از هر مشکلی، از مشکلات دینی و روحی ما، رنج میبرند.
نمونههایی از این رنجها را در فرمودههای خود ایشان میتوانیم ببینیم. در زمان غیبت صغری، وقتی میان برخی شیعیان، در بعضی مسائل اساسی اعتقادی، اختلاف افتاد، نامهای برای امام زمان علیه السلام نوشتند و آن را توسط جناب عثمان بن سعید عمروی -نایب اول ایشان- به خدمتشان ارسال کردند.
حضرت، در پاسخ برای آنها نامهای مرقوم فرمودند و در ابتدایش چنین نگاشتند:
از تردید گروهی از شما در امر دین و شک و سرگردانی آنها در امر امامت آگاه شدم. این خبر، ما را غمناک کرد، به خاطر شما نه به خاطر خودمان، و ما را در مورد خودتان ناراحت کرد و نه نسبت به خودمان. چون خداوند با ماست و نیازی به غیر او نداریم.2
ایشان، از اینکه گروهی از شیعیان در مورد اعتقادات اساسی خود به تردید افتادهاند، نگران و ناراحت شده و فرمودهاند که این ناراحتی به خاطر خود آنهاست، وگرنه امام هیچ نیازی به ایشان ندارند و اگر در گرفتاری آنها غمگین میشوند به خاطر خودشان است.
نه تنها در مورد مشکلات روحی و معنوی، که در مورد مسائل مادی و جسمی ما نیز امام علیه السلام حساساند. امام مهربان، امام رضا علیه السلام میفرمایند:
هیچیک از شیعیان ما بیمار نمیشود مگر اینکه ما هم به خاطر بیماری او، بیمار میشویم. از شادی او شاد میشویم و از غم او غمگین، هیچکدام از شیعیان ما هر جا که باشند -در شرق یا غرب زمین- از ما پنهان نیستند...3
اوج عطوفت قلبی و مهربانی امام علیه السلام را ببین که آن قدر شیعیانش را دوست دارد که از بیماری آنها بیمار میشود و از غصّۀشان، غصّهدار! آیا همدردی و وابستگی بین انسانها از این عمیقتر قابل فرض است؟!
البته از یاد نبریم که در زمان غیبت، بنای خداوند بر این بوده و هست که شیعیان را با بلاها و مصیبتها بیازماید. به همین جهت، امامان ما علیهم السلام، جز در مواردی معدود و بر اساس حکمتهایی خاص، با وجود همۀ رنجی که از گرفتاری شیعیان میکشیدند، از اظهار قدرت خویش خودداری مینمودند؛ حتی در مواردی خودشان گرفتار میشدند امّا باز -بنا به امر خداوند- قدرت خود را ابراز نمیکردند.
تنها زمانی که خداوند اجازۀ چنین اظهار قدرتی را به طور کامل به امام علیه السلام میدهد، وقتی است که دیگر فرصت امتحانات به سر میآید و وقت پاداش مؤمنان و کیفر کافران «در دنیا» فرا میرسد. یعنی عصر ظهور امام عصر علیه السلام.
در آن زمان است که خداوند به ایشان اجازه میدهد تا مؤمنان را از همۀ گرفتاریها خلاصی بخشند و ظالمان و کافران معاند را به سزای ظلمها و جنایات خود برسانند. بنابر این ظهور حضرت، هم گشایش و فرج خود ایشان است و هم فرج همۀ دوستان، شیعیان و مردم جهان.
حالا شیرینی این دعا را حس میکنیم و از عمق جان دست به دعا بر میداریم:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِیِّکَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَکَ، الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِیَائِکَ.4
خدایا! درود فرست بر ولی خودت که در انتظار امر تو و در انتظار فرج دوستان تو است.
پینوشت:
1ـ اصول کافی، ج1، ص198.
2ـ احتجاج طبرسی، ج2، ص466.
3ـ بحارالانوار، ج65، ص167.
4ـ اقبال الاعمال، باب 37، ص284.
نظر خود را اضافه کنید.