احادیث و سخنان حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام)

عمل صالح و دوستى آل محمد
عن الرّضا علیه السلام
لاتدعوا العمـل الصالـح و الاجتهاد فى العباده اتکالا على حب آل محمد علیهم السلام و لا تدعوا حبّ آل محمـدعلیهم السلام لامرهـم اتّکـالاً علـى العبـاده فـانـّه لایقـبل احـدهـمـا دون الاخر

امام رضا علیه السلام فرمود
مبادا اعمال نیک را به اتکاى دوستى آل محمد علیهم السلام رها کنید
و مبادا دوستى آل محمد علیهم السلام را به اتکاى اعمال صالح از دست بدهید
زیرا هیچ کدام از ایـن دو , به تنهایى پذیرفته نمى شود
بحار الانوار,ج ۷۸,ص ۳۴۸
________________________________________
پنج صفت مهم
عن الرّضا علیه السلام
خمـسٌ مـن لـم تکـن فیه فلاتـرجـوه لشـىءٍ مـن الـدنیـا و الاخـره من لم تعرف الوثاقه فى ارومته و الکرم فى طباعهوالرصانه فى خلقهوالنبل فى نفسهو المخافه لربّه
امام رضا علیه السلام فرمود
پنج صفت است که در هر کس نباشد امید چیزى از دنیا و آخرت به او نداشته باشید
ـ کسى که درنهادش اعتماد نبینى
ـ و کسى که در سرشتـش کرم نیابـى
ـ و کسـى که در آفرینشـش استـوارى نبینى
ـ و کسى که در نفسش نجابت نیابى
ـ و کسى که از خدایش ترسناک نباشد
تحف العقـول, ص ۴۴۶ وبحارالانوار,ج ۷۸,ص ۳۳۹
________________________________________
نتیجه رضایت از خدا
عن الرّضا علیه السلام
مَن رَضى عن الله تعالى بالقَلیل مِن الرّزق رضَى الله منه بالقَلیل مِنَ العَمل
امام رضا علیه السلام فرمود
هر کـس به رزق و روزى کم از خدا راضى باشد، خداوند از عمل کم او راضى خواهد بود
بحـارالانـوار,ج ۷۸,ص ۳۵۷
________________________________________
برخورد مناسب با چهار گروه
عن الرّضا علیه السلام
اصحاب السلطان بـالحَذر وَ الصـّدّیق بـالتّـواضُع وَ العدوّ بـالتّحـــرُز وَ العامّه بالبشـر
امام رضا علیه السلام فرمود
با سلطان و زمامـدار با تـرس و احتیاط همراهى کن -
وبا دوست با تواضع و فرو تنی -
و با دشمـن بـا احتیـاط و اجتناب -
و بـا مـردم بـا روى خـوش -
بحارالانوار,ج۷۸,ص ۳۵۶
________________________________________
دیدار و اظهار دوستى با هم
عن الرّضا علیه السلام
تزاوَرُوا تحـابـوا و تصـافحُـوا و لا تحـاشمـوا
امام رضا علیه السلام فرمود
به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشیدو دست یکدیگر رابفشارید و به هم خشم نگیرید
بحارالانوار,ج۷۸,ص ۳۴۷
________________________________________
میانه روى و احسان
عن الرّضا علیه السلام
علیکم بالقَصد فى الْغِنى وَ الْفَقر وَ الْبرّ مِن القلیل و الکثیر -فان الله تبارک و تعالـى یعظم شقّه التـَّمره حتـى یـَأتـى یـَوْم الْقیمه کجبل احـد -
امام رضا علیه السلام فرمود

بر شما باد به میانه روى در فقـر و ثروت -ونیکى کردن چه کم و چه زیاد -زیرا خـداوند متعال در روز قیامت یک نصفه خرما را چنان بزرگ نمایـد که ماننـد کـوه احد باشد -
بحارالانوار, ج ۷۸,ص ۳۴۶
________________________________________
بهترین اعمال بعد از واجبات
عن الرّضا علیه السلام
لیـس شـَىء مِـن اْلاعْمـالِ عنـد الله عزّوجلّ بعدَالفـرائض أفضل مِن إدْخـالِ السُّرور علَى المؤمن
امام رضا علیه السلام فرمود
بعد از انجام و اجبات، کارى بهتر از ایجاد خـوشحالى براى مومن، نزد خداوند بزرگ نیست
بحارالانوار, ج ۷۸,ص ۳۴۷
________________________________________
نتیجه خدمت به مؤمن
عن الرّضا علیه السلام
مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیمه
امام رضا علیه السلام فرمود
هر کس اندوه و مشکلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد
اصول کافى, ج ۳, ص ۲۶۸
________________________________________
حسن ظن به خدا
عن الرّضا علیه السلام
أحسـن الظّن بالله فانّ مَن حسـن ظنّه بالله کان عنـد ظنّه وَ مَن رَضى باْلقَلیل مِنَ الرّزق قُبلَ مِنه الیَسیر مِن العمل وَ مَن رَضى بالیَسیر مِن الحلال خفّت مؤونته و نعم اهلهوَ بصّره الله دار الدّنـیا وَ دَواءهـا وَ أخـرَجه منها سـالِماً إلى دارالسّلام
امام رضا علیه السلام فرمود
به خداوند خوشبین باش، زیرا هر که به خدا خوشبین باشد، خدا با گمان خـوش او همراه است و هر که به رزق و روزى اندک خشنود باشد، خـداوند به کردار اندک او خشنود باشد و هر که به اندک از روزى حلال خشنود باشـد، بارش سبک و خانـواده اش در نعمت باشد و خـداوند او را به دنیا و دوایـش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دارالسلام بهشت می رساند
تحف العقول,ص ۴۴۹
________________________________________
بدترین مردم
عن الرّضا علیه السلام
إنّ شـرّ النـّاس مـَن مَنع رفـدَه -
وَ أکل وحـدَه -
وَ جلـدَ عبـدَه -
امام رضا علیه السلام فرمود
به راستـى که بـدترین مردم کسى است ک یارىاش را (از مردم) باز دارد
و تنها بخورد -
و افراد تحت امرش را بزند -
تحف العقول,ص ۴۴۸
________________________________________
حقیقت توکل
سئل الـرضـاعلیه السلام: عن حـد التـوکل؟ فقـال: أن لاتَخـافَ أحـدً إلاّالله
از امام رضا علیه السلام از حقیقت تـوکل سـوال شـد، فرمـود:
این که جز خدا از کسـى نترسى
تحف العقول,ص ۴۴۵
________________________________________
سلاح پیامبران
عن الـرضـا علیه السلام انه کـان یقـول لاصحـابه: علیکم بسِلاح اْلانبیاء
فقیل: وَ ما سلاحُ اْلانبیاء؟ قال: الدعاء
حضـرت رضا علیه السلام همیشه به اصحاب خـود مـى فـرمود: بر شما باد اسلحه پیامبران پرسیدند : اسلحه پیـامبـران چیست؟
فـرمـود: دعا
اصـول کـافـى , ج ۴,ص ۲۱۴
________________________________________
صله رحم با کمترین چیز
عن الرّضا علیه السلام
صِلْ رحمک وَ لَـوْ بشَربَه مِن ماءٍ
وَ أفضَل مـا تُوصل بِه الـرّحـِم کفُّ الاذّى عنها
امام رضا علیه السلام فرمود
پیوند خـویشـاوندى را بر قرار کنید گر چه با جرعه آبى باشد -
وبهترین پیوند خـویشـاونـدى، خـود دارى از آزار خـویشـاونـدان است -
حف العقول,ص ۴۴۵
________________________________________
ویژگیهاى دهگانه عاقل
عن الرّضا علیه السلام
لا یتـم عَقل إمـرء مُسلـم حتـّى تکونَ فیه عَشر خِصـال- اَلخیــرُ مِنـهُ مـأمــُول - وَ الشّر منهُ مأمـُون - یَستکثِر قلیلُ الخیر مِن غیره - وَ یَستقل کَثیرُ الخیر مـِن نفسه - لا یسام من طلب الحـوائج الیه - و لا یمل مـن طلب العلـم طول دهره - الفقرفى الله احبّ الیه مِن الغنى - و الذّل فى الله احب الیه مـن العز فى عدوه - و الخمـول اشهى الیه من الشهره - ثـم قال علیه السلام العاشره و ما العاشره؟ - قیل له: ما هى؟ - قال علیه السلام: لایرى احدا إلا قال: هو خیر منى و اتقى -
امام رضا علیه السلام فرمود
عقل شخص مسلمـان تمـام نیست, مگر ایـن که ده خصلت را دارا بـاشـد -
ـ از او امید خیر باشد
ـ از بدى او در امان باشند
ـ خیر اندک دیگرى را بسیار شمارد
ـ خیر بسیار خود را اندک شمارد
ـ هـر چه حـاجت از او خـواهنـد دلتنگ نشـود
ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود
ـ فقـر در راه خـدایـش از تـوانگـرى محبـوبتـر بـاشــد
ـ خـوارى در راه خـدایـش از عزت بـا دشمنـش محبـوبتـر بـاشــد
ـ گمنـامـى را از پـر نـامـى خـواهـانتـر بـاشـد
ـ سپس فـرمـود: دهمى چیست و چیست دهمى ؟ به او گفته شـد: چیست؟
فـرمـود: کسی را ننگـرد جز ایـن که بگـویـد او از مـن بهتـر و پـرهیز کـارتـــر است
تحف العقول، ص ۴۴۳
________________________________________
دوستى با مردم
عن الرّضا علیه السلام
التّودُّد الىَ النّاس نصفُ العَقل
امام رضا علیه السلام فرمود
دوستى با مردم، نیمى از عقل و خرد ورزی است
تحف العقول، ص ۴۴۳
________________________________________
پاکیزگی
عن الرّضا علیه السلام
مِن أخلاقِ الاَنبیاء التّنظُّف
امام رضا علیه السلام فرمود
از اخلاق پیـامبـران, نظافت و پـاکیزگــى است
تحف العقول, ص ۴۴۲
________________________________________
نتیجه کار خوب وبد
عن الرّضا علیه السلام
الـمستتر بـالـْحسنه یـَعـدلُ سبعین حسنه -
وَ الْمذیع بالسّیئه مَخذُول - وَ المُستتر بالسّیئَه مغفوُر لَه -
امام رضا علیه السلام فرمود
پنهان کننده کار نیک (پاداشش) برابر هفتاد حسنه است -
و آشکار کننده کار بد سـر افکنـده است -
و پنهان کننـده کـار بـد آمـرزیـده است -
اصول کافى,ج ۴,ص ۱۶۰
________________________________________
سه ویژگى برجسته مومن
عن الرّضا علیه السلام
لایکـون الْمُـؤمـن مُـؤمنـاً حتـى تکـون فیه ثلاثُ خصـال
ـ سنّه من ربّهـ وسنّه من نبیّه ـ و سنّه من ولیّه فـَامّا السّنه مـِن رَبّه فکتمان سـرّه -
و امّـا السّنه من نبیّه فمـُداراه النّاس -
و امّـا السّنه مـن ولیّه فـاصّبـر فـى الْبـأسـاء و الضّـرّاء -
امام رضا علیه السلام فرمود
مـومـن ، مـومـن واقعى نیست، مگـر آن که سه خصلت در او بـاشــد -
سنتـى از پـروردگـارش و سنتـى از پیـامبـرش و سنتـى از امـامـش -
اما سنت پروردگارش، پـوشاندن راز خود است -
اما سنت پیغمبرش ، مدارا و نرم رفتارى با مردم است -
اما سنت امامـش، پس صبر کردن در زمان تنگدستـى و پریشان حالى است -
اصـول کـافـى, ج ۳,ص ۳۳۹ و تحف العقـــول, ص ۴۴۲
________________________________________
خوشی وعیش دنیا
سئل الامام الرضا علیه السلام: عن عیش الدنیا؟
فقال: سعه المَنزل وَ کثرهُ المُحبّین
از حضـرت امـام رضا علیه السلام: دربـاره خـوشـى در دنیـا سـوال شـد،
فـرمـــــود وسعت منزل وزیادى دوستان
بحارالانوار, ج ۷۶,ص ۱۵۲
___________________________________
بخیل و حسود
عن الرّضا علیه السلام
لیـس لِبخیل راحَه - وَ لا لِحَسـُود لذّه - وَ لا لِملـوک وَفـاء - وَ لا لِکَذوب مُــروّه -
امام رضا علیه السلام فرمود
بخیل را آسایشى نیست -
و حسود راخوشى و لذتى نیست -
و پادشاهان را وفایى نیست -
و دروغگو را مروت و مردانگى نیست -
تحف العقول,ص ۴۵۰