حجرالاسود سنگى سیاه رنگ است که بر رکن جنوب شرقى کعبه منصوب شده و بوسیدن و لمس آن مستحب است و واجب مى باشد طواف از محاذى (مقابل ) آن آغاز گردد و به همان جا ختم شود. پیش از اسلام نیزاین سنگ مورد احترام اعراب بود.
از امام صادق (ع)روایت شده است که ما بین رکن یمانى و رکن حجرالاسود, هفتاد پیامبر که همه از گرسنگى وسختى مرده اند, مدفونند.(1)
از امام باقر(ع)نقل شده که سه سنگ از بهشت آمده است : حجرالاسود, سنگ مقام ابراهیم و سنگ بنى اسرائیل که چشمه هاى آب از آن مى جوشید.(2)

از امام صادق (ع)روایت شده است که قریش در زمان جاهلیت , کعبه را به قصد بازسازى منهدم ساختند.نزدیک بود درگیرى و قتل صورت گیرد. پس بر این اتّفاق کردند که نخستین کسى که به مسجد الحرام وارد شود,داورى وى را در این باره بپذیریم . در این حال رسول خدا(ص)از در وارد شد و چون سخن آنها را شنید, دستور داد جامه اى بگستردند و خود, حجر را در آن نهاد و فرمان داد از هر قبیله یک نفر گوشهء جامه را بلند کنند. هنگامى که حجر محاذى جایگاه خود رسید, حضرت با دست مبارک خود حجر را برداشت و به جاى مخصوص نهاد.(3)
در جنگ میان حجاج و عبداللّه بن زبیر, کعبه منهدم گشت . سپس آن را بازسازى نمودند و خواستند حجرالاسودرا نصب کنند. هر یک از علما یا قضات یا زُهاد که مى خواست آن را به جاى خود نهد, کعبه به لرزه مى آمد و سنگ مستقرّ نمى گشت . امام سجاد(ع)وارد شد و سنگ را از دست آنان گرفت و نام خدا را بر زبان جارى کرد و آن را درجاى خویش نصب نمود, بى آن که لرزش یا اضطرابى رخ دهد. صداى مردم به تکبیر بلند شد.(4)
این سنگ همواره در میان مسلمانان محترم و معزّز بود. آن را مى بوسیدند و بدان تبرّک مى جستند و کسى راجرأت جسات به آن نبود, تا سال 317که قرامطه به مکّه هجوم آوردند و حاجیان را قتل عام نمودند و جواهرگران بهایى را که در کعبه بود, غارت نمودند و حجرالاسود را از جاى خود کنده , به بلاد خود (احساء, از سرزمین بحرین ) بردند. مدت 22سال در آن جا بود و هرچه راضى باللّه عباسى تلاش کرد نتوانست از آن ها باز ستاند.حتى هزارها دینار به ازاى آن قول داد, ولی نپذیرفتند, تا در زمان مطیع للّه عباسى که شریف ابوعلى عمر بن یحیى علوى میان خلیفه و آن ها وسا طت نمود و در سال 339آن را به کوفه آوردند و به ستون هفتم مسجد کوفه آویختند وسپس مسلمانان آن را به جایگاه خود برده و نصب نمودند.(5)
امام باقر(ع) فرمود: حجرالاسود میثاق خداوند و لمس آن بیعت و پیمان با خدا است.(6)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پـاورقى:
1.سید مصطفى دشتى , معارف و معاریف , ج 4 ص 405 به نقل از بحار, ج 14 ص 464.
2.همان .
3.همان , به نقل از کافى , ج 4 ص 217
4.همان , به نقل از خرائج .
5.همان , ص 406.
6.همان , ص 407.