64. مردانگی

روزی عده‏ای از امام باقرعلیه السلام پرسیدند، مردانگی چیست؟ هر یك سخنی گفت. سپس حضرت فرمود: مردانگی آن است كه طمع نكنی تا زبون شوی، سؤال نكنی تا تهیدست‏شوی، بخل نورزی تا دشنامت دهند، نادانی نكنی تا دشمنت‏شوند. (1)

65. آداب غذا خوردن در سیره علوی

كمیل! به هنگام غذا خوردن، نام خدایی را كه با اسمش هیچ روزی زیان نرساند و نامش برای هر بدی درمان است، بر زبان آر.
كمیل! غذای خود را با دیگران بخور و بخل نورز. تو به كسی روزی نمی‏دهی (میهمان روزی خود می‏خورد) خداوند به تو پاداش فراوان دهد، بر سر سفره خوش خوی باش.
كمیل! آرام غذا بخور تا رفیقت‏سیر شود و دیگران هم استفاده كنند.
كمیل! پس از غذا خوردن، خدای را سپاس گزار و صدا را به شكر بلند كن تا دیگران هم شكر گویند و اجر تو افزون گردد.
كمیل! معده را از طعام آكنده نكن، برای آب و باد هم جای بگذار تا هنوز اشتها باقی است، دست‏بكش تا غذا گوارا شود كه سلامت تن در گرو كم خوردن غذا و آب است. (2)

66. چند نكته

- هر كه دانست كه خالق در حق او تقصیر نكرد از حسد برست و هر كه دانست كه قسام قسمت‏بد نكرد از بد برست.
- از دیدار شناخت افزاید، لكن دیدار به قدر شناخت آید.
- در حق دنیا چه گویم كه به رنج‏به دست آرند و به زحمت نگاهدارند و به حسرت بگذارند.
- ایمن منشین كه هلاك شوی. ایمن آن زمان شوی كه با ایمان زیر خاك شوی.

67. در سوگ امام عارفان

اماما!
چنان عشقت‏به جانم آتش افروخت
كه تا صبح قیامت‏بایدم سوخت
مجذوبا! تو به مصداق
آن‏ها كه در حقیقت اسرار می‏روند
سرگشته همچون نقطه پرگار می‏روند
راهی كه آفتاب به صد قرن آن برفت
ایشان به حكم وقت‏به یك‏بار می‏روند.
ره صدساله به یك جام زهر پیمودی و به سرا پرده راز واصل گشتی. جانت جهان‏نما بود و چنین است جلوه‏گاه سبحات جلال و جمال آن جمیل علی‏الاطلاق هر سبوحی است هرگز در سلك حدث درنگ نداشت و مرغ قدوسی‏ات هماره بر كنگره كبریا پر می‏كشید. (تنظیم: م. غ)

68. حكایت

ناخوشی آوازی به بانك بلند قرآن خواندی، صاحب‏دلی بر او بگذشت و گفت: تو را مشاهره چند است؟
گفت: هیچ!
گفت: پس این زحمت چرا به خود می‏خواهی؟
گفت: از بهر خدا می‏خوانم!
گفت: از بهر خدا مخوان، گر تو قرآن بدین نمط خوانی، ببری رونق مسلمانی (3)

69. اجل

دست و پا بریده‏ای هزار پایی بكشت. صاحبدلی بر او گذر كرد و گفت: سبحان الله با هزار پایی كه داشت، چون اجلش فرا رسید از بی‏دست و پای گریختن نتوانست. (4)

70. حسود

در افسانه‏های هندی آورده‏اند كه روزی خداوند به یك آدم حسود گفت: هر چه دلت می‏خواهد از من بخواه به تو می‏دهم. فقط به یك شرط كه به همسایه‏ات دو برابر آن را بدهم. اگر به تو یك خانه بدهم، به او دو خانه خواهم داد و اگر به تو یك اسب بدهم، به او یك جفت اسب، حال تو چه می‏خواهی؟
آن شخص حسود پس از اندكی تامل پاسخ داد: ای پرورگار قادر متعال! تقاضا می‏كنم یك چشم مرا كور كن؟! (5)

71. مؤمن واقعی

شیخ ابوسعید را گفتند: فلان كس بر روی آب می‏رود.
گفت: سهل است، جغری (وزغ) و صعوده‏ای (نوعی گنجشك كوچك) نیز بر روی آب می‏رود.
گفت: فلان كس در هوا می‏پرد!
گفت: زغن (مرغ گوشت‏خوار) و مگس نیز در هوا می‏پرد.
گفتند: فلان كس در یك لحظه از شهری به شهری می‏رود.
شیخ گفت: شیطان نیز در یك نفسی از مشرق به مغرب می‏رود. این چنین چیزها را چندان حقیقتی نیست. مرد آن بود كه در میان خلق بنشیند و برخیزد و بخورد و بخسبد و بخرد و بفروشد دور بازار در میان خلق داد و ستد كند و زن خواهد و با خلق درآمیز و یك لحظه از خدای غافل نباشد.

پی‏نوشت‏ها:

1. تحف‏العقول عن آل الرسول، ترجمه احمد جنتی، ص 335
2. همان، ص 183، بخشی از توصیه‏های حضرت امیرعلیه السلام به كمیل
3. گلستان سعدی، باب چهارم
4. همان، باب سوم
5. زائر، ویژه‏نامه روزنامه قدس، اردیبهشت، 1371، ص 12