عجله در امر ظهور یکی از آسیب های مباحث مربوط به مهدویت، عجله داشتن در تحقق امر ظهور است.
شتاب زدگی در این امر، در روایات ما بسیار نکوهش شده است، به عنوان نمونه مرحوم صدوق در کمال الدین نقل کرده که امام جواد علیه السلام فرمودند: « یهلک فیها المستعجلون؛ در دوران غیبت شتاب زدگان در امر ظهور هلاک می‌شوند».
امام صادق علیه السلام نیز فرمودند: « انما هلک الناس من استعجالهم لهذا الامر. ان الله لا یعجل لعجلة العباد ان لهذا الامر غایة ینتهی الیها فلو قد بلغوها لم یستقدموا ساعة و لم یستأخروا؛ شتاب مردم برای این کار، آن ها را هلاک ساخت. خداوند به جهت شتاب مردم، شتاب نمی کند. برای این امر مدتی است که باید پایان پذیرد. اگر پایانش فرا رسد، آن را ساعتی پیش و پس نیفکند».

پیامدهای عجله در امر ظهور عبارت است از:

ناسپاسی و اعتراض و عدم رضایت به مصلحت الهی،
رویکرد به منحرفان و مدعیان دروغین مهدویت،
یأس و ناامیدی در اثر عدم تحقق ظهور،
شک و تردید،
دست به اقدام ناشایست زدن،
استهزاء و تمسخر آیات و روایات و معتقدان به غیبت و ظهور.

راه های درمان عجله داشتن در ظهور

الف. تسلیم حکمت الهی بودن به همراه آرزو و آمادگی ظهور

اولین راه مبارزه با تعجیل در ظهور، تسلیم اراده‌ و حکمت الهی بودن همراه با آرزوی ظهور و داشتن آمادگی است. امام جواد علیه‌السلام فرمودند: «... یهلک فیها المستعجلون و ینجو فیها المسلمون؛ در دوره ی‌ غیبت، شتاب زدگان در امر ظهور هلاک می شوند و اهل تسلیم نجات می یابند».
ایمان به غیب و ایمان به حکمت الهی، سبب صبر و تسلیم به جای تعجیل خواهد شد. طوبی للصابرین فی غیبته، طوبی للمقیمین علی محبته، الذین وصفهم الله فی کتابه و قال: «هدی للمتقین الذین یؤمنون بالغیب»؛ خوشا به حال صابران در دوره ی‌ غیبت او، و استواران در محبت او! همانان که خدای تبارک و تعالی در کتابش چنین توصیفشان فرموده است: این قرآن هدایت است برای پرهیزگاران، همان کسانی که به غیب ایمان دارند».
در روایت دیگر آمده است: «... و متی علمنا انه عزوجل حکیم، صدقنا بان افعاله کلها حکمة و ان کان وجهها غری منکشف لنا؛ هنگامی که خدای تبارک و تعالی را حکیم بدانیم، همه ی‌ افعال خدا را مطابق حکمت و مصلحت خواهیم دانست، گر چه سبب آن ها برای ما روشن نباشد».
در روایت دیگر آمده که امام سجاد علیه السلام فرمودند: « و ان للقائم منّا غیبتین... و اما الاخری فیطول امدها حتی یرجع عن هذا الامر اکثر من یقول به، فلا یثبت علیه الاّ من قوی یقینه و صحت معرفته و لم یجد فی نفسه حرجاً مما قضینا و سلّم لنا اهل البیت؛ برای قائم ما دوگونه غیبت است ... اما زمان غیبت دوم به درازا می کشد تا جایی که بیش تر کسانی که به او ایمان داشتند، از اعتقاد خود برمی‌گردند. فقط کسانی در اعتقاد خود ثابت قدم می مانند که یقینی محکم و استوار و شناختی صحیح و تسلیم داشته و تسلیم ما اهل بیت و سخنان ما اهل بیت باشند و سخنان ما بر آن ها گران نباشد».

ب. افزایش علم و بصیرت در دین

دومین راه مباره با عجله در ظهور افزایش علم و بصیرت در دین است. در بحث عواقب تعجیل و آثار صبر، روایات بسیاری آمده است. مثلاً: عاقبت عجله، پشیمانی است: « لا تعاجلوا الامر قبل بلوغه فتندموا؛ پیش از رسیدن این امر، شتاب مکنید که پشیمان می شوید».

ائمه برای صبر در زمان غیبت فضیلت های زیادی ذکر کرده اند از جمله:
1 ـ جهاد در کنار رسول خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم:

«... اما ان الصابر فی غیبته علی الاذی و التکذیب بمنزلة المجاهد بالسیف بین یدی رسول الله؛
آن ها که در زمان غیبت او بر آزار و طعنه و تکذیب دشمنان صبر کنند، مانند کسانی هستند که در حضور رسول خدا صلی‌الله علیه واله وسلم شمشیر زده اند».

2 ـ در زمره‌ اهل بیت علیهم السلام و در علیین بودن:

« ان من انتظر امرنا و صبر علی ما یُری من الاذی و الخوف، هو غداً فی زمرتنا؛
کسی که منتظر امر ما باشد و در این راه، بر آزار و ترس و وحشت صبر کند، روز رستاخیز در جرگه‌ ی ما خواهد بود».
امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: «یا احمد بن اسحاق، هذا امر من امر الله و سرّ من سرّ الله و غیب من غیب الله فخذ ما آتیتک و اکتمه و کن من الشاکرین، کن معنا غدا فی علّیین؛
ای احمد بن اسحاق، این امر و سرّ و غیبی است از جانب خداوند. آن‌چه به تو ارزانی داشتیم فراگیر و از نااهل پوشیده دار و سپاس گزار باش، تا فردای قیامت در مقامات علّیین با ما باشی».

ج. روشن گری نسبت به عواقب تعجیل و آثار صبر

سومین راه برای مبارزه با تعجیل، تبیین و روشن گری اندیشمندان نسبت به عواقب تعجیل و آثار صبر و تسلیم و رضا است. همچنین تذکر به این نکته که مهم، انجام وظیفه است و حرکت در این مسیر و معرفت به امام و راه و مرام او با چنین حالتی، ظهور مقدم شود یا به تأخیر افتد، هیچ ضرر نکرده و در رکاب و در زمره ی‌ اهل بیت علیهم السلام قرار داریم.
امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه ی‌ شریفه: «یا ایها الذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا» فرمودند:
«یا ایها الذین آمنوا اصبروا علی اداء الفرائض و صابروا علی عدوکم و رابطوا امامکم المنتظر؛
ای مؤمنان، در به جا آوردن امور واجب خود، صبر و تحمل داشته باشید و در برابر دشمنانتان، پایداری ورزید و یکدیگر را به شکیبایی سفارش کنید و با امام منتظر خود، پیوند و رابطه ی‌ ناگسستنی داشته باشید».
امام باقر علیه السلام در روایتی دیگر فرمودند: « من مات و هو عارف لامامه، لا یضرّه تقدم هذا الامر او تأخر و من مات و هو عارف لامامه کان کمن هو مع القائم فی فسطاطه؛ هر کس با شناخت امامش بمیرد، پیش افتادن یا به عقب افتادن آن به او ضرری نرساند. کسی که با معرفت امامش بمیرد مانند کسی است که با حضرت قائم علیه السلام در خیمه اش باشد».

نویسنده : حجت الاسلام جعفری