نقش خودباوری در موفقیت جوانان
یکی از راههای موفقیت، داشتن روحیه خودباوری است. خودباوری، یعنی ایمان داشتن به تواناییها و استعدادهای بالقوهای که خداوند در ذات انسان قرار داده است تا با اتکا و اعتماد به آنها به هدفهای والایی دست یابد. از دست دادن خودباوری، موجب فلج شدن فکر و روح انسان میشود و آدمی را مأیوس و وابسته به دیگران میسازد.
گُبْدِن، سخنران معروف انگلیسی، پسر باغبانی بود که از کودکی او را به لندن فرستاده بودند و او در یکی از مغازهها مستخدم بود. خیلی باهوش، شجاع، خوش اخلاق و پُرمطالعه بود. بیشتر وقتها، معلمش او را از مطالعه زیاد بازمیداشت، ولی او اطاعت نمیکرد. پس از مدتی، وارد مسائل سیاسی شد و خود را وقف این کار کرد. میگویند اولین سخنرانیاش چنان بد بود که کسی نمیتوانست بدان گوش کند، ولی او آنقدر تلاش و تمرین کرد که یکی از مشهورترین، قویترین و مؤثرترین سخنرانان انگلیس گردید.
امیرکبیر، آشپززادهای بیش نبود. او از میان مردمی برخاست که رنج و فشار استبداد حُکام زمان خود را به خوبی چشیده بودند. تجربهها و مشاهدات تلخ، از او مردی نیرومند و متکی به نفس ساخت.
بنابراین، آنچه فرد را به پیروزی نزدیک میکند، فقط بهرهمندی از خانوادهای پیروز و موفق نیست، بلکه تلاش، اراده و خودباوری نیز از رموزی هستند که از درون فرد سرچشمه میگیرند و او را به قلههای کامیابی رهنمون میسازند.
پیام متن:
۱. خودباوری، یکی از رموز موفقیت.
۲. نقش فرد در خودباوری.
خودیابی، عامل خودباوری
سالها دل طلب جام جم از ما میکرد***و آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد
(حافظ)
منظور از خویشیابی، باور داشتن به همه ارزشها، مفاخر، زیباییهای فکری و وجودی خود است. امام راحل، آن بزرگ منادی خودباوری میفرماید:
اگر خودیِ خود را بیابید و یأس را از خود دور سازید و چشمداشت بر غیر نداشته باشید، در درازمدت قدرت همه کار و ساختن همه چیز را دارید و آنچه انسانهایی شبیه به اینان به آن رسیدهاند، شما هم خواهید رسید؛ به شرط اتکال به خداوند تعالی و اتکا به خود و قطع وابستگی به دیگران و تحمل سختیها برای رسیدن به زندگی شرافتمندانه و خارج شدن از سلطه اجانب.
اقبال لاهوری نیز با گذشته اصیل خود، پیوندی ناگسستنی داشت و مردمش را در شبه قاره هند و دنیای اسلام به فردای روشن نوید میداد و آنها را به سوی حقیقت «خود» و شناخت «خودی» رهنمون میساخت. او خودباوری را، اعتقاد به ارزشها و آرمانها و کوشش در راه تحقق بخشیدن به آنها میدانست.
برو ای خواجه خود را نیک بشناس***که نبود فربهی مانند آماس
(گلشن راز، شبستری)
خودشناسی، همان خودآگاهی و واقعنگری به داشتهها و اندوختههای درونی خویش است که موجب افزایش خودباوری و اعتماد شخص به خود میشود.
این سخن نورانی حضرت امیر علیهالسلام است که میفرماید: «مَن هانت علیه نفسُهُ فلا تَرجُ خَیرَهُ؛ از کسی که برای خود شخصیتی قائل نیست، امید نیکی مدارید».
کسانی که خود را حقیر میپندارند، گرفتار عقده حقارتند. این خصلت بیشتر در کسانی پدید میآید که در خانواده یا اجتماعی رشد یافتهاند که عزت نفس آنان نادیده گرفته شده است و اکنون درصدد کسب هویت و عزت آفرینی برآمدهاند.
حضرت علی علیهالسلام خود فراموشی را یکی دیگر از آفتهای خودباوری میداند و میفرماید:
«تعجب میکنم از کسی که به دنبال گمشدهاش میگردد، در حالی که خودش را گم کرده است و آن را طلب نمیکند».
مولوی میگوید:
مرده خود را رها کرده است او مرده بیگانه را جوید رَفو
خود فراموشی، موجب خودباختگی میشود، در نتیجه، فرد در عرصههای مختلف زندگی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و اقتصادی، قدرت اراده و تصمیمگیری را از دست میدهد که در واقع، اینگونه افراد از خود بیگانه و تمام پیشرفتها و کمالات خود را از بیگانه تمنا میکنند.
در زمین مردمان خانه مکن***کار خود کن کار بیگانه مکن
امام راحل، فرموده است:
هیچ ملتی نمیتواند استقلال پیدا بکند، الا اینکه خودش، خودش را بفهمد و تا زمانی که ملتها خودشان را گم کردهاند و دیگران را به جای خودشان نشاندهاند، نمیتوانند استقلال پیدا کنند.
و در جایی با بیانی دیگر گوشزد میکند که:
ما اگر [در] سفره خودمان نان جوین داشته باشیم، بهتر است تا در پارکهای بزرگ زندگی کنیم، ولی دستمان به سمت بیگانگان دراز باشد.
آفتی نبود بتر از ناشناخت***توبَرِ یار و ندانی عشقباخت
مسلمان بودن و داشتن ریشههای دینی و اسلامی؛ یعنی با اعتماد به نفس بودن و خود را کمتر از دیگران نپنداشتن، ارزشهای خود را باز شناختن و پذیرفتن مسئولیت با رعایت ارزشهای اسلامی و ملی و فرهنگی خویش، همچنین با ایمان به خدا و اتکال به او زندگی کردن.
یار مفروش به دنیا که بسی سود نکرد***آن که یوسف به زر ناسره بفروخته بود
(حافظ)
آموزههای اجتماعی و تربیتی اسلام، بر مبنای خودارزشمندی و خودباوری شکل گرفته است و مفاهیمی چون عزتنفس، حرمت خود، علو همت، پایداری، شکیبایی، اتکال به نفس، خودشناسی، شناخت گوهر نفس و... از این قبیلند. پیامبر خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم میفرماید: «مَن جدَّ وَجَدَ؛ هر که تلاش کرد، یافت».
همچنین معصوم میفرماید:
اُطْلُبوُا الْحَوائِجَ بِعِزَّه الاَْنْفُسِ فَاِنَّ الاُْموُرَ تَجْری بِالْمقَادیرِ.
خواستههای خویش را با عزت نفس برآورده سازید، چرا که کارها جریان معینی دارند.
سخن حضرت علی علیهالسلام نیز بر این امر صحه میگذارد، آنجا که میفرماید: «فَاِنَّ الْفَوْزَ الاَْکْبَرَ مَنْ ظَفِرَ بِمَعْرِفَهِ النَّفْسِ؛ هر که به شناخت خویش نائل شود، به بزرگترین رستگاری رسیده است».
و اگر خود را باور کنیم و بدانیم که ما صاحب غنیترین مکتب و اندیشهایم، پلههای پیروزی و رسیدن به کمال را یکی پس از دیگری خواهیم پیمود.
پیام متن:
۱. خود فراموشی یکی از آسیبهای خودباوری.
۲. خود تقصیری وسیله رکود و خود کمبینی.
اعتماد به نفس و هدفمندی در زندگی جوانان
نظرات
- هیچ نظری یافت نشد
نظر خود را اضافه کنید.