پاسخ: در پاسخ به سوال شما باید گفت که دو نظریه متفاوت اما قابل جمع در مورد این مسئله وجود دارد:
الف) در میان منابع کهن و اصیل تاریخ و همچنین در کتابهایی که تحت عنوان «مقتل» پیرامون شهادت امام حسین(ع) نوشته شدهاند (از قبیل: تاریخ الامم و الملوک، محمد بن جریر طبری؛ الارشاد، شیخ مفید؛ مناقب آل ابیطالب، ابن شهراشوب؛ اعلام الوری، طبرسی؛ نسب قریش، مصعببنعبدالله الزبیری؛ انساب الاشراف، بلاذری؛ تذکرة الخواص، سبط بن جوزی و ...) هیچ نامی از حضرت رقیه به میان نیامده است. مورخان و مقتل نویسان فقط از دو دختر امام حسین به نامهای: فاطمه و سکینه یاد کرده اند. و در هیچ یک از منابع اولیه (یعنی از زمان شهادت تا شش قرن پس از آن) نامی از رقیه (فاطمه صغری) موجود نیست. این نام در منابع متاخر (مربوط به صدههای اخیر)از قبیل: نفس المهموم (ص 415-416)؛ معالی السبطین (ج2، ص170)؛ منتهی الآمال(ج1، ص807 و ...)؛ به ادبیات عاشورا وارد شده است.
ب) در برخی منابع تعداد فرزندان امام حسین را (بجای 6 فرزند) ده نفر ذکر کردهاند که عبارتند از: شش پسر و چهار دختر. در این میان نام سه تن از دختران امام حسین(ع) را آورده و هیچکدام به نام دختر چهارم اشارهای نمیکنند. از این میان به عنوان نمونه میتوان به:
1- «اربلی» نویسنده کتاب «كشف الغمه» اشاره نمود وی به نقل از شخصی به نام كمال الدين مىنویسد: امام حسين ده فرزند داشت. شش پسر و چهار دختر. و از دخترها زينب، فاطمه و سكينه را نام میبرد و چهارمى را نام نمىبرد. (جلد دوم، چاپ اول، تبريز، 1381 هجرى قمرى، ص 38 ).
2- علامه مجلسی نيز همين حرف را به نقل از كمالالدين بن طلحه آورده است. (بحارالانوار، ج 45، ص 331).
3- نويسنده كتاب «ناسخ التواريخ»، آورده است: محمد بن طلحه شافعى در «مطالب السؤل» مىگويد: امام حسين(ع) چهار دختر داشت: فاطمه، سكينه، زينب. و چهارمى را نام نبرده است (چاپ سوم، جلد چهارم سيد الشهداء ، ص 238).
4- در كتاب «منتخب التواريخ» آمده است: يكى از قبورى كه در شام واقع است، قبر حضرت رقيه بنت الحسين(ع) است. پس از آن داستان جالبى را نقل مىكند. مىگويد: شيخ محمدعلى شامى به من گفت: پدر بزرگ مادرى من سيد ابراهيم دمشقى سه دختر داشت. دختر بزرگ، شبى در خواب حضرت رقيه را مىبيند. حضرت رقيه با او مىگويد: به پدرت بگو كه به والى شام خبر بدهد كه در قبر من آب افتاده، بيايد و تعمير كند. دختر خواب را به پدر مىگويد ولى پدر مىترسد و خبر نمىكند. شب دوم دختر وسط و شب سوم دختر سوم، همين خواب را مىبينند و شب چهارم خود سيد ابراهيم آن حضرت را در خواب مىبيند و با عتاب به او مىگويد: چرا به والى خبر نمىدهى؟! سيد نزد والى شام رفت و ماجرا را گفت. والى دستور داد علماى شيعه و سنى آمدند. والى گفت: قفل حرم به دست هر كس باز شود او متصدّى نبش قبر است. قفل به دست سيد ابراهيم باز شد. سيد قبر را نبش كرد و آن بچه را بيرون آورد و در بغل نگهداشت و قبر را تعمير كرد. سيد پس از پايان كار از خدا خواست خدايا پسرى برايم عطا كن. دعاى او قبول شد و سيد مصطفى به دنيا آمد. والى شام ماجرا را به سلطان عبدالحميد عثمانى نوشت. سلطان عبدالحميد سيد ابراهيم را متولى قبور شريفه كرد. و همين الآن توليت قبور شريفه به دست سيد عباس است كه پسر سيد مصطفى است. اين ماجرا گويا در سال 1280 قمرى روى داده است(ص 388، چاپ اول).
5- در میان منابع قدیمی تنها کسی که درباره خرابه شام و درگذشت دختر سه و یا چهار ساله امام حسین، گزارشی کوتاه ارائه کرده است عماد الدین حسن بن علی طبری صاحب کتاب «کامل بهایی» میباشد که وی نیز نامی از دختر متوفی نبرده است. مأخذ یگانه و اصلی عماد الدین طبری نیز کتاب «حاویه در مثالب معاویه»است که نویسنده آن «قاسم بن محمد بن احمد ماموفی» از علمای سنی مذهبی است که ظاهرا انسان معتدل و بدون تعصبی بوده است. به جز منبع مزبور در هیچکدام از منابع معتبر و کهن، ذکری از حکایت دختری خردسال که با دیدن سر بریده پدرش جان سپرده باشد به میان نیامده است. ایشان جریان را اینگونه نقل می کنند: در كتاب «حاوية در مثالب معاوية» آمده است كه زنان خاندان نبوت در حالت اسيرى، حال مردانى را كه در كربلا شهيد شده بودند، مخفى مىداشتند و به پسران و دختران آنان مىگفتند: پدرتان به سفر رفته و برمىگردد. پس از آنكه به دستور يزيد زنان و كودكان اسير را در جوار خانه يزيد جاى دادند، در ميان آنان دختركى چهار ساله شبى خواب ديد. از خواب بيدار شد و گفت: بابام حسين كجاست؟ همين الآن او را در خواب ديدم و خيلى هم پريشان بود. زنان و كودكان، همه به گريه افتادند. سر و صداى گريه يزيد را از خواب بيدار كرد. يزيد گفت: چه خبر است؟ گفتند: بچهاى پدرش را مىخواهد و براى همين زنان و كودكان گريه مىكنند. يزيد دستور داد: سر پدرش را ببريد و در كنار او بگذاريد. مأموران يزيد سر امام حسين را آوردند و در برابر چشمان آن بچه قرار دادند. دختر چهار ساله وقتى نگاهش به آن سر افتاد ترسيد و فريادى برآورد و پس از آن بيمار شد و وفات كرد. (عماد الدين طبرى، كامل بهائى، ج2، ص 179، چاپ اول، قم، مؤسسه طبع و نشر قم، 1376 ش).
سایر کتابهایی که از این تاریخ به بعد نوشته شدهاند با استناد به این کتاب، داستان رقیه را ذکر و آن را پر و بال دادهاند.
توجه به یک نکته ضروری:
توجه به این نکته نیز در اینجا لازم به نظر میرسد که: یکی از بانوانی که پس از واقعه کربلا به اسارت در آمد شخصیتی است به نام «رقيه همسر مسلم بن عقيل» كه دختر حضرت على(ع) بوده است، در مورد وی آمده است که ایشان در شام وفات كرده اند.
نتیجه:
شاید بتوان از مجموع مطالب فوق به این نتیجه رسید که:
اصل مسئله ثابت است و آن اینکه یکی از وابستگان به اهلبیت(ع) در شام مدفون است. حال یا دختر امام علی و دختر امام حسین هر دو در شام مدفونند(وبرخی وی را با رقیه دختر امام علی همنام گرفته یا اشتباها نام وی را نیز رقیه ذکر کردهاند) یا فقط شخصی به نام رقیه دختر امام علی(ع).
ظاهرا شهید مطهری نیز همین را میخواهند بفرمایند. لذا به این مسئله در بخش تحریفات لفظی اشاره میکنند و این بدان معنا است که اصل قضیه(یعنی مدفون بودن یکی از وابستگان اهلبیت(ع) در شام) را میپذیرند اما این طول تفصیلی که امروزه با نام شخصیتی به نام «رقیه» مرسوم و معمول گشته را رد مینمایند.
نظر خود را اضافه کنید.