ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 

 


خداوند پیامبر اسلام(ص) و اهلبیت عصمت و طهارت(ع) را از هرگونه آلودگى منزّه فرموده است و به همین دلیل، آنان مى توانند به طور کامل با روح و جان خود با قرآن در ارتباط باشند و تجلّى خداوند را در قرآن مشاهده کنند؛ در حالى که دیگران از شهود کامل جلوه حق بى بهره اند.
آرى، آنها انسانهاى کاملى هستند که سیره و روش زندگیشان در تمام لحظات با حقیقت قرآن پیوند خورده است.
حضرات معصومان(ع) به عنوان کسانى که در فهم قرآن و عمل به آن الگو و اسوه مؤمنان هستند، با تعابیر گوناگونى انس با قرآن را بزرگترین مایه نجات و رستگارى انسانها دانسته و همگان را به این امر فراخوانده اند. آنان، ضمن توصیه دیگران نسبت به اُنس با قرآن، خود نیز با قرآن اُنس ویژه اى داشته اند. تا آنجا که در ظاهر و باطن همواره با قرآن بوده اند و قرآن در طول عمرشان، نصب العین آنان بوده است. در این نوشتار مختصر، با نگاهى گذرا سیره قرآنى امام صادق با قرآن کریم مورد بررسى قرار مى دهیم.

انس امام صادق(ع) با قرآن
در سیره امام صادق (ع) آمده است که فرمود: به دنبال مونسى بودم که در پناه آن، آرامش پیدا کنم، آن را در قرائت قرآن یافتم.(1) همچنین آن حضرت فرمود: القرآن عهد اللّه الى خلقه ینبغى للمرء المسلم أن ینظر فى عهده وأن یقرأ منه فى کلّ یوم خمسین آیة؛ قرآن، میثاقى است بین خالق و مخلوق و شایسته است یک مسلمان، هر روز به این عهدنامه نظر کند و (حداقل) پنجاه آیه از آن را بخواند.
امام صادق (ع) مى فرماید: إنَّ هذَالقُرآنِ فیهِ مَنارُالهُدى وَ مَصابیحُ الدُّجى فَلْیَجُلْ جالٍ بَصَرَهُ وِ نَفْتَحُ لِلضِّیاءِ، نَظَرَهُ فَإنَّ التَّفَکَّرَ حَیاةُ قلْبِ الْبَصیرِ کَما یَمْشىِ الْمُسْتَنیرُ فِى الظُّلُماتِ بِالنُّورِ؛(2) همانا قرآن (کتابى) است که در آن جایگاه نور هدایت و چراغ هاى شب تار است. پس شخص تیزبین باید که در آن دقّت نظر کند و براى پرتوش نظر خویش را بگشاید. زیرا که اندیشه کردن، زندگانى و مایه حیات قلب بینا است. چنان که آن که جویاى روشنایى است، در تاریکى ها به سبب نور راه پیماید.
امام صادق (ع) قبل از قرائت قرآن، وقتى که آن را در دست مى گرفتند به خداوند عرض مى کردند:
أَللَّهُمَّ اِنّى أَشْهَدُ أَنَّ هذا کِتابُکَ المُنَزَلُ مِنْ عِنْدِکَ عَلى رَسولِکَ محمّد بن عبدالله، وَ کَلامُکَ النَّاطِقُ عَلى لِسانِ نَبِیِّکَ، جَعَلْتَهُ هادِیا مِنْکَ اِلى خَلْقِکَ وَ حَبْلاً مُتَّصِلاً فیما بَیْنَکَ وَ بَیْنَ عِبادِکَ. أَللّهمَّ إِنّى نَشَرْتُ عَهْدَکَ وَ کِتابَکَ، اللّهمَّ فَاجْعَلْ نَظَرى فیهِ عِبادَةً، وَ قِرائَتى فِیهِ فِکْرا، وَ فِکْرى فیهِ اعْتِبارا، وَاجْعَلْنى مِمَّنِ اتَّعَظَ بِبَیانِ مَواعِظِکَ فیهِ وَاجْتَنَبَ مَعاصیکَ، وَ لا تَطْبَعْ عِنْدَ قِرائَتى عَلى سَمْعى، وَ لا تَجْعَلْ عَلى بَصَرى غِشاوَةً، وَ لا تَجْعَلْ قِرائَتى قِرائَةً لا تَدَبُّرَ فیها، بَلِ اجْعَلْنى أتَدَبَّرُ آیاتِهِ وَ أَحْکامَهُ، آخِذا بِشَرائِعِ دینِکَ، وَ لا تَجْعَلْ نَظَرى فیهِ غَفْلَةً وَ لا قِرائَتى هَذَرا، إِنَّکَ أَنْتَ الرَّؤُوفُ الرَّحیمُ؛(3) خدایا! من شهادت مى دهم این، کتاب توست که از نزد تو بر رسولت محمّد بن عبداللّه نازل شده است. و کلام توست که بر زبان پیامبرت جارى شده است. آن را هادى به سوى خلقت قرار داده اى و ریسمان متّصل بین خود و بندگانت قرار داده اى.
خدایا! من عهد و کتابت را باز مى کنم.
خدایا! نظر کردنم در قرآن را، عبادت و قرائتم را، فکر و فکر کردنم در آن را عبرت پذیرى قرار ده. مرا از کسانى قرار ده که به وسیله بیان مواعظ تو در قرآن، موعظه مى پذیرند و از نافرمانى تو پرهیز مى کنند. و هنگام قرائت کردنم، برگوش (دل) من مُهر (غفلت) و بر دیدگانم (قلبم) پرده (جهالت) نکش. و قرائتم را قرائتى که بدون تدبّر در آن باشد، قرار نده، بلکه مرا طورى قرار ده که در آیات قرآن و احکام آن تدبّر کنم به گونه اى که شرایع دینت را اخذ کنم. و نظرم را در آن، نظر غفلت و قرائتم را، بیهوده گویى قرار نده. به درستى که تو مهربان و رحیم هستى.

امام صادق (ع) درباره حق تلاوت آیات مى فرماید:
فَانْظُرْ کَیْفَ تَقْرَأُ کِتابَ رَبِّکَ وَ مَنشُورَ وَلایَتِکَ، وَ کَیْفَ تُجیبُ أوامِرَهُ وَ نَواهِیَهُ وَ کَیْفَ تَمْتَثِلُ حُدُودَهُ، فَإِنَّهُ کِتابٌ عَزِیزٌ لایَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَینِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکیمٍ حَمیدٍ، فَرَتِّلْهُ تَرْتیلاً وَ قِفْ عِندَ وَعْدِهِ وَ وَعیدِهِ، وَ تَفَکَّرْ فِى أَمْثالِهِ وَ مَواعِظِهِ وَاحْذَرْ أَنْ تَقَعَ مِنْ إقامَتِکَ حُرُوفَهُ فى إِضاعَةِ حُدُودِهِ؛(4) بنگر چگونه نامه
پروردگارت و منشور ولایتت را مى خوانى و چگونه امرها و نهى هاى او را پاسخ مى دهى و چگونه از حدود الهى فرمانبردارى مى کنى، که این قرآن کتابى است استوار که نه از پیش رو و نه از پشت سر، از هیچ طرف، باطلى سراغ آن نمى آید، نازل شده اى از سوى خداى حکیم و ستوده است. پس آن را به نیکى تلاوت کن، هنگام (برخورد با) وعده و وعیدش درنگ کن و در مَثَل ها و موعظه هایش بیندیش، و پرهیز از این که با مراعات حروف، به تباه ساختن حدود آن بیفتى!
این تعبیر، به راستى که شگفت است، برخى در قرائت، تنها به ادای صحیح مخارج حروف و رعایت قواعد تجوید و لحن و صوت مى اندیشند، امّا حقیقت قرآن را مورد بى مهرى و بى اعتنایى قرار مى دهند. این همان اقامه حروف و اضاعه حدود است و پرداختن به پوست و غفلت از مغز!
امام صادق (ع) هم در تفسیر وَ رَتِّلِ القُرآنَ تَرتِیل؛ مفهوم ترتیل و حقّ تلاوت را یکى، مکث و درنگ هنگام خواندن دانسته، یکى هم، زیبا خواندن قرآن: و تُحَسِّنَ بِهِ صَوتَکَ.(5)

آن امام همام به هنگام ختم قرآن عرضه مى داشت:
أللّهمَّ انّى قَدْ قَرَأْتُ ماقَضَیتَ مِنْ کِتابِکَ الَّذى أَنْزَلْتَهُ عَلى نَبِیِّکَ الصّادِقِ صلى الله علیه وآله وسلم، فَلَکَ الحمدُ رَبَّنا، اللّهمَّ اجْعَلْنى مِمَّنْ یُحِلُّ حَلالَهُ وَ یُحَرِّمُ حَرامَهُ وَ یُؤْمِنُ بِمُحْکْمِهِ وَ مُتَشابِهِه، وَاجْعَلْهُ لى اُنْسا فى قَبْرى وَ اُنسا فى حَشْرى، وَاجْعَلْنى مِمَّنْ تُرْقیهِ بِکُلِّ آیَةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فى أَعْلى عِلِّیینَ، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمینَ؛(6) خدایا! همانا من آنچه را که از کتابت بیان نموده اى، تلاوت کردم؛ همان کتابى که بر پیامبر راستگویت فرو فرستادى. پروردگارا! سپاس و ستایش، سزاوار توست. خداوندا! مرا جزو گروهى قرار بده که حلال قرآن را، حلال و حرامش را، حرام شمرده و به محکم و متشابه آن، معتقد هستند. و قرآن را در قبرم و هنگام حشر و زنده شدنم، انیس و مونسم ساز، و نیز مرا جزو کسانى قرار بده که به سبب تلاوت هر آیه اى، آنها را به والاترین مقامات (بهشتى) مى رسانى و بر درجه آنان مى افزایى. به رحمتت اى مهربان ترین مهربانان!

بر اساس نقل دیگر، امام صادق (ع) اینگونه دعا مى خواند:
أللّهمَّ إنّى قَرَأتُ ما قَضَیتَ لى مِن کِتابِکَ، الَّذى أَنْزَلتَهُ عَلى نَبِیِّکَ محمّدٍ صَلواتُکَ عَلَیهِ وَ رَحمَتِکَ، فَلَکَ الحَمْدُ رَبَّنا، وَ لَکَ الشُّکْرُ وَالمِنَّةُ عَلى ما قَدَّرْتَ وَ وَفَّقْتَ.
اللّهمَّ اجْعَلْنى مِمَّنْ یُحِلُّ حَلالَکَ، وَ یُحَرِّمُ حَرامَکِ، وَ یَجْتَنِبُ مَعاصیکَ، وَ یُؤمِنُ بِمُحْکَمِهِ وَ مُتَشابِهِهِ وَ ناسِخِهِ وَ مَنْسُوخِهِ، وَاجْعَلْهُ لى شِفاءً وَ رَحْمَةً، وَ حِرْزا وَ ذُخْرا.
اللّهمَّ اجْعَلْهُ لى اُنْسا فى قَبرى، وَ اُنْسا فى حَشْرى، وَ اُنسا فى نَشْرى، وَاجْعَلْهُ لى بَرَکَةً بِکُلِّ آیَةٍ قَرَأْتُها، وَارْفَعْ لى بِکُلِّ حَرْفٍ دَرَجَةً فى أعْلى عِلِّیّینَ، آمینَ یا ربّ العالمینَ.
اللّهمَّ صَلِّ عَلى محمّدٍ نَبِیِّکَ وَ صَفیِّکَ وَ نَجیِّکَ وَ دَلِیلِکَ، وَالدَّاعى الى سَبیلِکَ، وَ عَلى أَمیرِالمؤمنینَ وَلِیِّکَ وَ خَلیفَتِکَ مِنْ بَعْدِ رَسُولِکَ، وَ عَلى أَوصِیائِهِمَا المُسْتَحْفِظینَ دینَکَ المُسْتَوْدِعینَ حَقَّکَ، وَ عَلَیهِمْ أجْمعینَ السّلامُ وَ رحمةُ اللّه و برکاته.(7)

پى نوشت ها:

1. میرزا حسین النورى، مستدرک الوسائل،ج 12،ص 174.
2. اصول کافى، ج 4،ص 400،انتشارات علمیه اسلامیه.
3. بحارالانوار، ج 92،ص 207.
4. بحارالانوار، ج 82،ص 44.
5. الحیاة، ج 2،ص 158.
6. بحارالانوار، ج 92، ص 207.
7. همان، ص 208.

پاسدار اسلام :: مهر 1388 - شماره 334


نظر خود را اضافه کنید.

0
شرایط و قوانین.
  • هیچ نظری یافت نشد

زیارت عاشورا

 پایگاه تخصصی امام حسین علیه السلام به طور اختصاصی به موضوعات مرتبط با امام سوم شیعیان، حضرت سید الشهدا علیه السلام می پردازد و معرفی جهانی آن حضرت و دفاع از مکتب ایشان را به عنوان هدف خود قرار داده است.

تماس با موسسه جهانی کربلا : 692979-91-021

شبکه های اجتماعی

 

 

Template Design:Dima Group

با عضویت در کانال تلگرام سایت جهانی کربلا از آخرین مطالب باخبر شوید .عضویت در کانال تلگرام